W miejscowości Opatija w Chorwacji 3 czerwca Miasto Zakopane otworzyło wystawę “Spojrzeliśmy ku Tatrom. Z Zakopanego do Lovranu”. Dzieła i materiały archiwalne zaprezentowane na wystawie udostępnili: Ambasada RP w Zagrzebiu, Muzeum Tatrzańskie im. dr Tytusa Chałubińskiego, Miejska Galeria Sztuki im. Władysława hr. Zamoyskiego, Zespół Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara.

Źródło: Urząd Miasta Zakopane

„Spojrzeliśmy ku Tatrom”

Nie sposób mówić o Zakopanem, nie myśląc o Tatrach. Rozwój tego miasta był od samego początku związany z usytuowaniem w kotlinie górskiej. Tak atrakcyjne położenie przyciągało licznych artystów, intelektualistów i polityków, sprawiając, że wszelkie zjawiska kulturowe skupiały się w tutaj jak w soczewce. Dlatego „wszystko, co się gdziekolwiek w Polsce dzieje, odbija się w Zakopanem”, jak ujął to Stanisław Witkiewicz (1851-1915), znakomity malarz, pisarz i twórca stylu zakopiańskiego, który wiele lat spędził w Lovranie. Do dziś nie straciła aktualności jego uwaga, iż „Zakopane jest węzłem dróg, przez który przechodzi cała Polska”.
Wielu wybitnych artystów było związanych z Zakopanem na stałe lub czasowo. Światową sławę osiągnęli Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), Karol Szymanowski, Henryk Mikołaj Górecki, Wojciech Kilar, Tadeusz Brzozowski, Władysław Hasior.
Współcześnie Zakopane jest ośrodkiem kulturalnym, w którym jak w tyglu dochodzi do wymiany doświadczeń i powstawania nowych zjawisk w sztuce. Zatem interesujące jest prześledzenie bogactwa propozycji artystycznych twórców, dla których spoglądanie ku Tatrom stanowi punkt odniesienia, gdyż wyrażają oni swe wizje w rozmaitych stylistykach - od ujęć naturalistycznych po abstrakcyjne. Inspiracje tradycjami przenikającymi zakopiańskie środowisko są rozpoznawalne zarówno w dziełach plastycznych, jak i w muzyce, literaturze, teatrze czy filmach. Podejmują je także młodzi ludzie, którzy rozwijają swe talenty w kilku zakopiańskich szkołach artystycznych. Intensywność rozmaitych działań kulturalnych w Zakopanem dowodzi żywotności myśli Witkiewicza, który twierdził, że „piękno jest [...] materialnie koniecznym pierwiastkiem ludzkiego życia jak chleb lub inne najkonieczniejsze warunki bytu”.
Stanisław Witkiewicz, tęskniąc za Tatrami, pisał, że Lovran to città bellissima e meravigliosa! Cieszymy się, że możemy gościć w tych stronach tak przepięknych i cudownych. Pamiętając o tym, staraliśmy się w naszej wystawie uchwycić fenomen Zakopanego, w którym na życie i twórczość tak silnie oddziałuje żywioł tatrzańskiej przyrody i sztuka góralska. Zebrane tutaj dzieła stanowią panoramę artystyczną zakopiańskiego środowiska artystycznego. W poznawaniu gór spojrzenie na ich panoramę ukazuje całość masywu górskiego, lecz nie oddaje piękna pojedynczych szczytów czy dolin. Podobnie w przedstawionej na tej wystawie mozaice zdjęć, obrazów, rzeźb i przedmiotów sztuki użytkowej możemy dostrzec tylko najistotniejsze przejawy dziedzictwa kulturowego Tatr i Zakopanego. Ufamy, że ta wystawa zachęci Państwa do osobistego odkrywania, jak różnorodna jest twórczość artystów czerpiących z tradycji i sztuki tego regionu. Mamy nadzieję, że wychodząc z tej wystawy, będziecie mogli Państwo powiedzieć: „Spojrzeliśmy ku Tatrom”.

Tekst: Organizatorzy

Fotorelacja: Stanisław Berbeka